DỊCH VỤ THÔNG TẮC TIA SỮA TẠI NHÀ

Hiện tượng tắc sữa là khi ống dẫn sữa gặp một vấn đề nào đó khiến sữa không thể từ nang sữa về xoang chứa sữa được. Trong khi đó, sữa vẫn tiếp tục được tiết ra làm cho các ống dẫn trước chỗ tắc ngày càng bị căng giãn. Hiện tượng này gây chèn ép các ống dẫn sữa khác, tạo ra một vòng tròn bệnh lý, làm tình trạng tắc sữa ngày càng nặng thêm.

Tắc sữa thường xảy ra ở các sản phụ trong những ngày đầu sau sinh và trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ. Tắc tia sữa sau sinh có thể khiến việc cho con bú cũng như hút sữa để tích trữ gặp nhiều khó khăn, đau đớn. Nếu bị tắc tia sữa không điều trị kịp thời và đúng phương pháp có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như tắc tuyến sữa có mủ gây viêm tuyến vú, áp-xe tuyến vú, lâu dần trở thành các dải xơ hóa hay u xơ tuyến vú. Ngoài ra, tắc tia sữa còn làm cho quá trình tạo sữa bị ảnh hưởng, lâu dần người mẹ ít sữa hoặc sẽ mất sữa.

Những thay đổi của bầu vú chịu sự tác động của 4 hoocmon chính là estrogen, progesterone, prolactin và oxytocin. Cơ thể tự biết cách điều chỉnh hàm lượng các hoocmon này để giúp bầu vú sản xuất sữa.

– Estrogen và Progesterone giúp bầu vú phát triển, sẵn sàng cho việc sản xuất sữa.

• Được giải phóng bởi rau thai trong thời kỳ mang thai.
• Estrogen làm tăng kích thước và số lượng ống dẫn sữa trong khi progesterone giúp phát triển nang và thùy tuyến.
• Estrogen và Progesterone hàm lượng cao sẽ ức chế sản xuất sữa khi thai nhi còn nằm trong bụng mẹ.
• Khi em bé chào đời và rau thai đã bong, hàm lượng các hoóc môn này tự động giảm xuống, báo cho cơ thể biết đã đến lúc tạo sữa.
• Mẹ cho con bú không nên dùng thuốc tránh thai chứa estrogen vì bổ sung hoóc môn này có thể làm giảm nguồn sữa mẹ.

– Prolactin giúp sản xuất sữa.

• Sau khi bé chào đời, hàm lượng prolactin tăng cao.
• Mỗi khi mẹ cho con bú hay tiến hành hút sữa, cơ thể sẽ tiết ra prolactin. Lúc này sữa sẽ được sản xuất và tích trữ trong các nang sữa.
• Nếu hàm lượng prolactin quá thấp, nguồn sữa mẹ sẽ giảm.
• Do đó, mẹ cần cho bé bú hay hút sữa ngay sau khi sinh và vào các khoảng thời gian đều đặn sau đó.

– Oxytocin giải phóng sữa khỏi bầu ngực.

• Oxytocin được giải phóng khi em bé (hoặc máy hút sữa) bắt đầu hút và kéo núm vú vào miệng.
• Nó làm co bóp các cơ quanh nang, đẩy sữa ra khỏi nang, đi vào các ống dẫn sữa và di chuyển tới núm vú rồi vào miệng bé. Quá trình này gọi là phản xạ xuống sữa (tiết sữa).
• Làm co cơ tử cung trong và sau khi sinh, giúp cơ quan này thu nhỏ lại về kích thước ban đầu, hạn chế xuất huyết sau sinh.
• Prolactin và oxytocin góp phần khiến người mẹ khao khát được ở bên con.

Hình 1: Nguyên lý tiết sữa mẹ

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tắc tia sữa, các chuyên gia đã gom lại các nguyên nhân thường gặp chẳng hạn như:

• Vừa mới sinh con: một số mẹ gặp phải tình trạng tắc tia sữa sau sinh. Bầu ngực chứa rất nhiều sữa nhưng vẫn không thể chảy ra ngoài cho bé bú được (do oxytocin chưa tiết đủ)
• Sữa mẹ dư thừa: Hầu hết trong các trường hợp, nguyên nhân gây tắc tia sữa là do sữa mẹ còn thừa ở trong bầu ngực do em bé không bú hết hoặc người mẹ không hút phần sữa thừa sau khi bé đã bú no, dẫn đến sữa còn đọng lại, gây ra tắc nghẽn.
• Ngực chịu áp lực:  mặc một chiếc áo ngực quá chật, áo bó hoặc mang địu địu bé trước ngực đôi khi cũng khiến các tia sữa bị tắc. Ngoài ra, việc nằm sấp khi ngủ và tập luyện thể thao cũng gây ra tình trạng tương tự.
• Ít hút sữa ra ngoài: Nếu ít hút sữa hoặc hút không hết sữa, bạn dễ gặp phải tình trạng tắc tia sữa. Lực hút của máy yếu không thể hút hết sữa ra ngoài cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị tắc tia sữa.
• Bé ngậm bắt vú mẹ không đúng: Khi bé ngậm vú mẹ không đúng cách, bé sẽ không thể bú đủ lượng sữa mẹ sản xuất ra. Do đó, sữa còn tồn đọng lại trong bầu ngực là nguyên nhân dẫn đến tắc tia sữa.
• Mẹ không cho bú thường xuyên: nếu không cho bé bú thường xuyên hoặc không hút sữa ra hết trong khoảng 5 giờ đến 1 ngày sẽ gây tình trạng tắc tia sữa
• Stress: Sự căng thẳng sẽ làm chậm quá trình sản sinh hormone oxytocin có nhiệm vụ kích thích vú tiết sữa.